Landschapsteken Beddepisserskapel

Op zondag 10 november 2024 werd het landschapsteken "Beddepisserskapel" officieel ingehuldigd door Henri Evenepoel, schepen van cultuur van de stad Ninove en de plaatselijke socio-culturele vereniging vzw De Kassei en in het bijzijn van burgemeester Tania De Jonge en een heleboel inwoners en sympathisanten van het dorp Lieferinge.

Zo heeft Ninove er op zijn zuidelijke flank een openbaar kunstwerk bij in een arcadisch landschap.

Geniet van dit publieke landschapsteken in een nog vrij ongerepte omgeving. We gaan ervan uit dat alle passanten deze ‘Beddepisserskapel’ met respect zullen behandelen en op deze plek zeker geen afval zullen achterlaten. 

Waarvoor dank.

Wens je bij je passage een berichtje achter te laten dan kan dat altijd via info@de kassei.be.

In 2020 nam vzw De Kassei het initiatief om op het verlaten driehoekig stuk grond op de kruising van de Kasseide en de Brusselseheerweg een landschapsteken te plaatsen. Alle inwoners van Lieferinge kregen een vragenlijst rond het voorstel, waarbij ze konden aangeven of het opportuun was om er iets nieuws te bouwen en welk soort kunstwerk ze dan liefst zagen verschijnen op de site waar ooit de beroemde Beddepisserskapel stond.

Daarop kwamen zeer vele positieve reacties met  als leidraad dat de nieuwe constructie op die unieke plek best een eenvoudig en open rustpunt met zitbank zou worden.

Zo zou het niet alleen een herinnering zijn aan de kapel die in ons dorp eeuwenlang in gebruik was als bedevaartsoord tegen bedplassen, eindpunt voor processies, bid- en bezinningsplek en zelfs als schuilplaats voor boeren op het veld, maar ook een aangename plek waar de al of niet toevallige wandelaar of fietser even halt kan houden met zicht op ons dorp en de omliggende kouters.

Het voorstel werd afgetoetst met de Dienst Cultuur van de Stad Ninove.  Ook daar kregen we een positieve respons en het stadsbestuur engageerde zich om het project mee te realiseren.

Kunstenaar Sam Dendooven uit Aspelare werd gevraagd om een ontwerp te maken. Uit een aantal voorstellen werd uiteindelijk het onderstaande ontwerp gekozen.

Ontwerp_kapel_2.pngOntwerp_kapel_2.png

De kapelvormige open constructie wordt uitgevoerd in cortenstaal (4,5m hoog, 4m diep en 3,5m breed), verankerd in een betonnen sokkel van 7m x 4m.  De westgevel heeft drie verticale doorkijkopeningen.

Ontwerp_kapel_3.png
De tafel en banken vormen één geheel, dat in de winter onder de overkapping staat en in de zomer erbuiten.

Het ontwerp verwijst naar de oude functie van de kapel, als plaats van rust en herkenningsteken, waar wandelaars ook even kunnen zitten, picknicken of schuilen. Het sluit ook perfect aan bij de reeds aanwezige wandel- en fietsroutes.

Met de heropening van de Malbroekvoetweg en de geplande heropening van de Lieferingewegel ligt het landschapsteken op een mooie wandellus in dit deel van Ninove.

Het driehoekig stukje grond waarop de constructie staat is openbaar domein. Het is het punt waar de Kasseide aansluit op de onverharde Brusselseheerweg.

De constructie is zodanig geplaatst dat ze geen hinder vormt voor de doorgang van landbouwwerktuigen.
Inplanting_kapel.png

Aan de westkant wordt een lindeboom geplant. Ter beveiliging kunnen er op de hoeken van het perceel beschermingspaaltjes worden voorzien.

Met dit plan werd de omgevingsvergunning aangevraagd en goedgekeurd.  Er werden geen bezwaren ingediend.

Vzw De Kassei trok het project, maar het was van bij de start de bedoeling dat de vereniging dit samen met de inwoners als dorpsgemeenschap wilde realiseren, weliswaar met financiële steun van het stadsbestuur en andere sponsoren.

Om dit project te realiseren droeg vzw De Kassei zelf een aanzienlijk bedrag bij . Dat geld werd de voorbije jaren verzameld door het organiseren van allerlei activiteiten in Lieferinge, zoals openhouden van een buurtcafé, BBQ’s , ijssalons, …  Zo hebben alle bezoekers die ooit op een evenement van de vzw iets hebben gegeten, gedronken of tickets gekocht voor concerten bijgedragen aan deze realistatie.

Een specifieke actie om meer fondsen in te zamelen werd al direct een historische gebeurtenis. Op 25 november 2022 zag het eerste Lieferings bier ’t Stad Masteng het daglicht.

Later volgden er nog andere meer gerichte sponsoracties. De Cera coöperatie en het Leaderproject Regio Vlaamse Ardennen en Dender steunden het project. De stevige inbreng vanuit de Stad Ninove liet ons uiteindelijk toe om aannemers aan te spreken.

Alle werken werden uitgevoerd door lokale aannemers. Davy Tribout uit Lieferinge deed de betonwerken en  Philip Van de Velde (Polysmid) uit Neigem bouwde de stalen constructie.

We konden rekenen op gratis advies en technische ondersteuning van Maarten Janssens (Adviesbureau Calcul) en voor de opmetingen bood landmeter Koen Van Holder zijn diensten gratis aan.

Met de afbraak van de kapel in de jaren ‘70, verdween een belangrijk relict uit ons landschap. De OLV-veldkapel was honderden jaren lang een herkenningspunt op de T splitsing van de Brusselseheerweg met de holle weg  (kasseide)die naar het dorpscentrum leidt. Het was tot eind 19de eeuw de hoofdingang van het dorp samen met het T kruispunt van Kasseide en Vreckom.

dia_lieferinge_0014_1920breed.jpg

Het driehoekig punt verbond het dorp met de hoofdweg die van Geraardsbergen naar Brussel liep.  De Brusselseheerweg is een duizenden jaren oude weg die tot vorige eeuw langs weerszijden was afgezoomd met eikenbomen. De weg heette in de Middeleeuwen de ‘Schapenweg’. Herders kwamen vanuit regio Brussel om hun schapen en geiten te laten grazen in de Denderstreek.

Wanneer de eerste kapel werd gebouwd is niet geweten, noch waarom het een anti-bedplassen-bedevaartsoord is geworden.

Gekscherend werd al eens gezegd dat het niet toevallig is dat de beddepisserskapel ergens halverwege ligt op de verbindingsweg tussen Geraardsbergen en Brussel, twee steden met een Manneke Pis.

Buiten de functies binnen de volksdevotie van de parochie Lieferinge, diende de kapel ook als bedevaartsoord. Van heinde en ver kwamen bedevaarders naar Lieferinge om zichzelf, maar vooral kinderen te genezen van bedwateren.

Eerst gingen de pelgrims naar de parochiekerk waar ze door de pastoor werden gewijd, ze stapten een paar keer biddend rond de kerk en trokken dan naar de kapel om de hulp van bovenaf in te roepen.

Het is ook de reden waarom Lieferingenaars smalend ‘Beddezjiëkers’ werden genoemd. Ze dragen die bijnaam met waardigheid, omdat ze zo bedevaarders hun volle morele steun willen geven. Doordat ze allemaal zo dichtbij de kapel wonen zijn zij zelf van nature beschermd tegen de natte-matras-aandoening.

In tegenstelling tot de OLV van de Ossenwegkapel in de buurt van Zoutleeuw waar de bedevaarders een kilo zout moesten offeren tegen het bedplassen, hoefde je in Lieferinge geen opzichtige daden te stellen of geschenken mee te brengen.  Al werd de offerblok onder het beeld van de H. Maagd na doortocht van de pelgrimage toch even gecheckt door koster of pastoor.

Voor de lokale volksdevotie was de kapel belangrijk als eindpunt van de jaarlijkse processie op 15 augustus of voor wijding van de velden tijdens de kruisprocessies in de meimaand.

Zoals eerder vermeld is de kapel gesitueerd op het kruispunt van de historische toegangsweg naar het dorp en de oude heirweg Brussel - Geraardsbergen. Op de Ferrariskaart is de kapel duidelijk terug te vinden.Ferraris_kapel.png

Op satelietbeeld van Google Maps is duidelijk het driehoekige perceel, waarop de kapel staat, te zien.
google-maps-kapel.png

Je hebt vanop deze plaats vergezichten in alle richtingen. Het Neigembos in het noordoosten, het Pajottenland in het Oosten en Zuiden met herkenbare bakens zoals de tv-toren in Sint Pieters Leeuw en radartoren op de Kesterheide. Aan de westkant liggen de glooiende landerijen richting Denderwindeke.

Weetje: 
Rond 1970 dreigde de hele kouter waar de kapel nu staat te verdwijnen door de plannen om er de A8 aan te leggen. Het geplande tracé liep vanuit Brussel dwars door het Pajottenland en deze  kouter richting Geraardsbergen verder naar Rijsel. Door zwaar protest werd uiteindelijk en gelukkig afgezien van deze aanleg. De A8 werd dan wel aangelegd op het tracé Halle-Edingen-Rijsel.

dia_lieferinge_0014_1920breed.jpgdia_lieferinge_0047_1920breed.jpgdia_lieferinge_0017_1920breed.jpgkapel.png

stoet.jpgOp zondag 10 november 2024 werd de kapel officiëel ingehuldigd. Inwoners en sympathisanten van Lieferinge trokken samen met de leden van vzw De Kassei in ludiek opgezette stoet dwars door Lieferinge naar het nieuwe landschapsteken om het in te huldigen. 

Na de toespraken van Hubert Neuckermans voorzitter van Vzw De Kassei en Henri Evenepoel schepen van cultuur van de stad Ninove was het tijd om de kapel te zegenen en te dopen. De gelegenheidspastoor en nonnekens vervulden deze belangrijke taak op een voorbeeldige wijze. Niet alleen de kapel werd gedoopt maar ook de talrijke aanwezigen.zegening_kapel.jpg

Het officiële deel van de inhuldiging werd afgesloten door de plaatselijke charmezanger Eddy B. Hij bracht een gelegenheidslied en de lokale hymne van Lieferinge: "Lieferingeblues". Vervolgens werden de feestelijkheden verder gezet in het Lieferingse buurthuis.

Een uitgebreid beeldverslag met foto's van Nele Heerwegh en dronebeelden kan je hier terugvinden.

Bij de lancering van het Lieferings bier 't Stad Masteng als fondsenwerving voor de realisatie van het landschapsteken was Ninofmedia ook aanwezig en maakt deze reportage.

Subsidies voor landschapsteken

Naar aanleiding van de subsidieaanvraag voor het project werd hierover bericht in de regionale pagina's van Het Nieuwsblad en Het Laatste Nieuws.Ninofmedia bracht op haar site zelfs integraal verslag uit van de gemeenteraadsbeslissing die de subsidie van de stad goedkeurt.

Inhuldiging in de pers

Ook de inhuldiging van de kapel werd door Ninofmedia vastgelegd en ook de regionale secties van de websites van Het Laatste Nieuws en Het Niewsblad maakten er melding van.

  Dit project werd gerealiseerd door De Kassei Logo.pngmet financiële steun van: nin_algemeenlogo_rgb_2.pngLogo_cera_baseline_NL.pngLogobanner_Leader_EU_leeuw_en_provincie_OOST_VL.jpg

(C) 2024 - Marc Ost - Music by Calvin Clavier from Pixabay